Các học giả của phòng thí nghiệm nghiên cứu New Media tại Đại học Stellenbosch, Bắc Phi đã lên một kế hoạch khôn ngoan để giải quyết vấn đề quyền riêng tư video vào năm 2015 là nhử những kẻ vi phạm quyền tác giả bằng bitcoin để tìm ra nguồn hàng lậu.
Theo trang Quartz, dự án này trở thành nền móng của khởi nghiệp với tên gọi là Custos. Sản phẩm Privateer của nó đã giúp các xưởng phim và nhà xuất bản sách tìm ra nguồn rò rỉ của các bản sao chép phim sắp công chiếu hay ebook sử dụng bitcoin. Custos gắn các khóa cá nhân bitcoin không thể nhìn thấy được vào các tệp số. Các bản sao phim và ebook khác nhau sẽ có các loại khóa khác nhau. Một khóa cá nhân là mật khẩu cho phép người dùng yêu cầu giữ bitcoin tại một địa chỉ cụ thể.
Đồng thời, Custos tạo một phần mềm miễn phí lọc các tệp phim cho những khóa cá nhân và bán phầm mềm lọc này ra thị trường cho các trạm phát chương trình bất hợp pháp. Các trạm hiện nay đều kiểm tra các tệp phim sao chép khi nó được gắn khóa. Nếu một mã khóa được tìm ra, trạm có thể yêu cầu trả bitcoin từ 5-10$ và để duy trì miễn phí. Nhưng sau khi thỏa thuận, Custos sẽ cảnh báo và có thể bắt đầu truy tìm nguồn rò rỉ.
G-J van Rooyen, nhà đồng sáng lập Custos, phó giáo sư tại Đại học Stellenbosh cho biết: “Nếu bạn gọi nó là nền kinh tế chia sẻ thì thật tuyệt vời. Chúng tôi có thể sử dụng một nhóm những người vô danh làm những công việc hữu hình chỉ vì sự phấn khích về blockchain và bạn có rất nhiều việc để làm với các giao thức mật mã truyền thống như bitcoin.”
Van Rooyen nói rằng hình thức phá hoại tài chính của hàng lậu là một bộ phim rò rỉ giữa đoạn cut cuối cùng và phần phát hành điện ảnh. Hàng chục ngàn bản sao chép của một bộ phim được gửi tới các nhà đánh giá và người xem trong thời gian này. Custos sử dụng bitcoin để thử và tìm ra kẻ xâm phạm nào đã rò rỉ bản sao chép của họ. Van nói rằng: “Con sâu làm giàu nồi canh cả mà thôi.”
Van Rooyen nói rằng một khi bản sao chép bị rò rỉ xâm nhập các trang web đen thì sẽ mất trung bình 5 phút cho mỗi khoản tiền được xác nhận. Custos và khác hàng sẽ được cảnh báo. Trên mạng xã hội sẽ mất 42 giây, ngoại tuyến thì một bộ phim được sao chép hoặc chia sẻ qua đĩa DVD hay USB sẽ mất 28 phút.
Việc gắn tiền thưởng trong các tệp tin lậu là mô hình khó thực hiện nếu không có giao thức mật mã như bitcoin. Biệt danh giúp kẻ xâm phạm không lộ mình khi đòi tiền. Các đặc tính phân cấp thị trường của Bitcoin đã điều chỉnh mối quan tâm của nhiều bên thường là những chủ nội dung hay trạm phát chương trình.
George Howard, giáo sư quản lý của Đại học Âm nhạc Berklee, cho biết việc tạo ra sự chồng chéo về mối bận tâm này có thể giúp Custos cạnh tranh với các công nghệ quản lý quyền kỹ thuật số. Howard chú ý rằng cơ chế hóa DRM đã quá đi xuống: họ phạt khách hàng thậm chí ngay cả khi không có hành động bất hợp pháp xảy ra trong việc chia sẻ nội dung hay hành động khác như đưa ra các lệnh cấm đối với khách hàng.
Howard nói rằng: “Bằng chứng của việc vi phạm bản quyền đang lan tràn, DRM không chứng tỏ được hiệu quả trong công việc. Những gì các công ty như Custos đang cố gắng làm là khuyến khích chuyển gánh nặng của DRM từ người có quyền sang cộng đồng.”
Custos đã thu hút được vài trạm phát chương trình. Van Rooyen nói rằng nó vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển mô hình. Những kẻ xâm phạm bản quyền thường là sinh viên hay công dân của những nước đang phát triển. Họ sử dụng công cụ tự động hóa để scan tệp chỉ trong vòng vài giây.
Privateer không phải là sản phẩm duy nhất của Custos. Nó cũng cung cấp một dịch vụ gọi là ScreenerCopy cho các xưởng phim để lưu trữ và chia sẻ các bộ phim của họ một cách an toàn. Van Rooyen cho biết một số hãng phim độc lập và công ty cung cấp hình ảnh kỹ thuật số cho các đoạn video đã sử dụng dịch vụ.
Van Rooyen cho rằng: “Đây là mô hình công ty khác xa truyền thống. Chúng ta phân công nhiệm vụ thị trường, thuê những người ẩn danh có thông tin mà khách hàng cần và cũng trả tiền cho họ một cách bí mật.”
