Các nhà khoa học tại phòng thí nghiệm quốc gia Sandia, tại thành phố Livermore, California, đã phát triển một sản phẩm giá rẻ giúp bác sĩ nhanh chóng chẩn đoán các bệnh từ muỗi như Zika, sốt xuất huyết, sốt chikungunya bằng smartphone.
Theo trang Nature, sản phẩm có tên gọi LAMP Box được tích hợp công nghệ sinh hóa mới có thể lấy mẫu trực tiếp, một ngăn chứa mẫu thử được in 3D, bộ lọc ánh sáng tương thích với điện thoại, và một ứng dụng điều khiển camera của điện thoại có thể đọc được mẫu thử.
Quy trình hoạt động của sản phẩm sẽ là trộn DNA của vi-rút với các hợp chất huỳnh quang và mẫu thử, được ủ trong LAMP Box. DNA sẽ tìm và gắn kết nó với bất kỳ vi-rút RNA có trong mẫu thử. Mẫu thử cũng sẽ tiếp xúc với huỳnh quang và có thể xem được trên điện thoại. Nếu mẫu thử có vi-rút, đèn sẽ sáng lên.
Quá trình này của phòng thí nghiệm Sandia có thể nhận diện được 2 hoặc nhiều hơn các loại vi-rút và mỗi một loại sẽ có độ sáng huỳnh quang khác nhau. Điều đó sẽ làm giảm kết quả không chính xác và làm mẫu thử có thể hiện rõ trên điện thoại.
Với công nghệ này việc kiểm tra các bệnh do muỗi gây ra sẽ nhanh hơn, rẻ hơn và dễ dàng hơn so với tiêu chuẩn kiểm tra hiện tại. Một hệ thống kiểm tra hiện tại được gọi là phản ứng chuỗi Polymerase, đòi hỏi thiết bị có giá tới 20.000 đô-la, một nguồn điện ổn định và một khoảng thời gian dài để xét nghiệm.
Trong khi đó hệ thống xét nghiệm qua sảnn phẩm này có chi phí chỉ khoảng 100 đô-la và chi phí xét nghiệm qua hệ thống này chỉ dưới 20 đô và thời gian chờ đợi sẽ rất nhanh gọn.
Máy có thể phát hiện được RNA của 3 loại vi-rút sốt trong cơ thể chỉ sau 30 phút với mẫu máu hoặc nước tiểu của người bệnh.
Tiến sĩ Bill B. Messer, trường đại học y khoa Oregon cũng chia sẻ rằng, công nghệ này xử lý được mặt hạn chế trong công nghệ trong việc phát hiện vi-rút và phát huy hiệu quả tốt tại những nơi có nguồn lực tài chính thấp, giúp họ có thể cung cấp được dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Hiện tại các nước đang phát triển trên thế giới đang bị ảnh hượng nặng nề bởi bệnh dịch từ muỗi như Zika, sốt xuất huyết, sốt chikungunya. Theo ghi nhận của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bênh dịch - CDC (Mỹ), gần 2 triệu người đã bị nhiễm vi-rút sốt chikungunya trong năm 2013, và có tới 400 triệu người nhiễm sốt xuất huyết mỗi năm.
Cũng theo ghi nhận, số người nhiễm Zika rất khó đễ biết chính xác. Ít nhất tại Mỹ và một số vùng khác, con số cũng đã lên tới 43.000 trường hợp.
Cả 3 loại vi-rút trên đầu có triệu chứng ban đầu tương tự nhau và được truyền qua một loại muỗi là Aedes Aegypti. Zika còn có thể truyền qua dịch trong cơ thể. Vắc-xin cho Zika và chikungunya vẫn còn đang nghiên cứu. Chỉ có 1 loại vắc-xin hiện nay có tác dụng đối với sốt xuất huyết. Tuy nhiên, chưa có thuốc chữa bệnh thực sự cho cả 3 loại vi-rút trên.
Do đó, phát hiện sớm là quan trọng, có thể cung cấp cho các cơ quan y tế công cộng cơ hội ngăn chặn bệnh dịch bùng phát.
Tất nhiên phòng thí nghiệm Sandia không phải nơi duy nhất đang tiến hành phát triển công nghệ xé nghiệm tiện ích này nhưng họ có vẻ cho ra sản phẩm sớm nhất. Các nhà nghiên cứu của Đại học MIT, Harvard, đại học Toronto, đại học Boston, đại học bang Arizona, Cornell và đại học Wisconsin cũng đã tìm ra một phương pháp phát hiện sớm Zika thế nhưng sản phẩm của họ vẫn mới chỉ nằm trên giấy.