Các nhà thiên văn học đang bổ sung một thành viên vào danh sách các hành tinh khi phát hiện ra RR245 vào năm 2015 – một hành tinh lùn có vòng quỹ đạo 700 năm quanh Mặt Trời. Đây là phát hiện mới nhất về các vật thể quay quanh ngôi sao được khám phá trong vành đai Kuiper.
“Những thiên thể băng giá bên ngoài sao Hải Vương theo dõi cách thức mà các hành tinh khổng lồ hình thành và di chuyển ra khỏi hệ Mặt Trời”, Michele Bannister, thuộc trường Đại học Victoria ở British Columbia thuộc nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra thiên thể RR245 cho biết. “Chúng giúp ta lắp ghép lịch sử của hệ mặt trời nơi mà ta đang sinh sống.”
Hành tình lùn này có tên gọi bằng số tạm thời do Trung tâm Tiểu Hành tinh thuộc Hiệp hội Thiên văn Quốc tế gồm các nhà thiên văn học, trường đại học và tổ chức thiên văn trên khắp thế giới chỉ định. Thật ra hành tinh này đã được phát hiện bằng Kính viễn vọng Canada-Pháp-Hawaii ở Maunakea, Hawaii qua cuộc Khảo sát Nguồn gốc Ngoài Hệ Mặt Trời (Ossos), một nỗ lực hợp tác quốc tế nhằm xác định vị trí của các vật thể trong vũ trụ.
Ngày phát hiện ra hành tinh này dựa trên ngày mà hình ảnh do kính thiên văn ghi lại vào tháng 9 năm 2015. Sự dịch chuyển giữa các hình ảnh chuyển động chỉ được Tiến sĩ JJ Kavelaars (Canada) phát hiện vào tháng 2 năm 2016.
Bannister nói: “Đấy có cái chấm sáng trên màn hình kìa - nó di chuyển chậm như nó phải nằm xa gấp đôi khoảng cách từ Sao Hải Vương đến Mặt Trời,”.Ông cho biết thêm vẫn chưa có nhiều thông tin về các đặc điểm bề mặt của nó. “Hoặc là nó nhỏ và sáng, hoặc lớn và tối.”
Nhờ có phi thuyền New Horizons mà các nhà khoa học đã có thêm thông tin để suy đoán. Hình ảnh Sao Diêm Vương và những phân tích chuyên sâu giúp chúng ta hiểu hơn thành phần bề mặt và mối quan hệ độc đáo của Sao Diêm Vương với đồng hành tinh của nó là Charon. Tuy nhiên, dù biết những gì đang xảy ra đối với Sao Diêm Vương và Charon nhưng chúng ta vẫn chưa thể đưa ra kết luận cụ thể về hành tinh lùn mới được phát hiện này.
Giáo sư Brett Gladman, thuộc trường Đại học British Columbia ở Vancouver cho biết: “OSSOS được thiết kế để lập bản đồ cấu trúc quỹ đạo của hệ ngoài mặt trời nhằm giải mã lịch sử của nó”.Ông này nói thêm “dù hệ thống này không được thiết kế để phát hiện ra những hành tinh lùn một cách hiệu quả nhưng chúng tôi rất vui mừng khi nó tìm ra một hành tinh lùn trên một quỹ đạo một cách thú vị như vậy.”
Năm ngoái việc phi thuyền New Horizons NASA bay vào Sao Diêm Vương đã đánh thức sự quan tâm của nhiều người cho thiên văn học cũng như nâng cao nhận thức về một khái niệm tương đối mới. Vành đai Kuiper là một vành đai rộng đầy băng và đá quay quanh Mặt Trời và nằm ngoài quỹ đạo của Sao Hải Vương (dù vẫn chưa biết có cái gì nằm ngoài quỹ đạo của Sao Thiên Vương).
Rất khó để ước tính kích thước chính xác của vật thể nếu không có phi thuyền New Horizons giúp nhìn hành tinh đó ở khoảng cách gần hơn. Tuy nhiên, theo ước tính ban đầu là hành tinh lùn mới phát hiện này rộng 435 km, bằng khoảng 1/3 kích thước của sao Diêm Vương. Nó cách trái đất khoảng hơn 120 AU (AU là đơn vị đo khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời).
Vào năm 2006, Hiệp hội Thiên văn Quốc tế đã tái cơ cấu những hành tinh chính trong hệ mặt trời kèm theo quyết định loại sao Diêm Vương ra khỏi các hành tinh thuộc hệ Mặt Trời. Theo đó, sao Diêm Vương đã bị “giáng xuống” thành hành tinh lùn trong khi đó vành đai tiểu hành tinh Ceres được nâng cấp lên thuộc vị trí của Sao Diêm Vương. Phần lớn những hành tinh lùn đều nằm thểng vành đai Kuiper, bao gồm Haumea (phát hiện năm 2004), Makemake (phát hiện năm 2005), Eris (2005) và Sedna (2003).
Phi thuyền New Horizons sẽ tiếp tục hoạt động để phục vụ những sứ mệnh tiếp theoi đối với vành đai Kuiper. Vào ngày 2 tháng 7, phi thuyền này được giao nhiệm vụ đi vào một thiên thể khác được phát hiện gần đây - thiên thể MU69 năm 2014 có kích chỉ bằng Vịnh Cape Cod ở Massachusetts. Thời điểm bay dự kiến vào ngày 1 tháng 1 năm 2019.
Về Gedalyah Reback
Gedalyah Reback là cây bút dày dạn kinh nghiệm về lĩnh vực chính trị và Trung Đông trong nhiều năm qua. Anh đang thử khả năng viết lách của mình về mảng công nghệ. Ngoài ra, anh cũng cực kỳ hài hước và có ngoại hình dễ nhìn.
